Otomobil sahibi olmak ya da aracını satmak isteyen herkesin bilmesi gereken önemli bir konu da alım-satım işlemlerinin yasal boyutudur. 2025 itibarıyla Türkiye’de otomobil alım-satım süreci bazı yeni düzenlemelerle daha dijital, daha güvenli ve daha şeffaf hale gelmiştir. Bu yazıda, araba alım satımında dikkat edilmesi gereken yasal prosedürleri, araç değerleme süreciyle bağlantılı olarak detaylı şekilde ele alıyoruz.
Alım-Satım Öncesi Hazırlık: Araç Değerleme ve Bilgi Toplama
Otomobil alım satım işlemlerine başlamadan önce mutlaka aracın gerçek değerini öğrenmeniz gerekir. Bu noktada araç değerleme sistemleri devreye girer. Doğru değerleme;
-
Pazarlık sürecini kolaylaştırır,
-
Satıcıya değerinin altında satmama,
-
Alıcıya değerinin üstünde almama avantajı sunar.
Nasıl Yapılır?
-
Online araç değerleme platformlarında plaka ve km girilerek işlem yapılır.
-
Ekspertiz raporları ile desteklenirse daha güvenli olur.
-
Aracın tramer kaydı, kilometresi, modeli ve hasar durumu mutlaka kontrol edilmelidir.
1. Araç Alım-Satımı İçin Gerekli Belgeler
2025 itibarıyla alım-satım işlemleri noter üzerinden gerçekleştiğinden, aşağıdaki belgeler hazır olmalıdır:
Satıcı İçin:
-
T.C. kimlik kartı
-
Ruhsat (araç tescil belgesi)
-
Trafik sigortası
-
Vekalet varsa noter onaylı vekaletname
-
Araç üzerinde haciz, rehin veya vergi borcu olmadığını gösteren belgeler
Alıcı İçin:
-
T.C. kimlik kartı
-
Satın alma bedeli (nakit veya EFT ile)
Not: 2025 yılında yeni düzenlemelerle, bazı noterliklerde dijital imza ve uzaktan işlem imkânı da sunulmaktadır.
2. Noter İşlemleri ve Satış Sözleşmesi
Satış İşlemi Nerede Yapılır?
Tüm alım-satım işlemleri, Noterlikler aracılığıyla yapılmaktadır. Noter, tarafların kimlik bilgilerini doğruladıktan sonra satış sözleşmesini düzenler.
Noterde Dikkat Edilecek Noktalar:
-
Aracın şasi ve motor numarası ile ruhsat uyuşmalı
-
Satış bedeli açıkça belirtilmeli
-
Tarafların imzaları alınmalı
-
Araç üzerinde borç ya da rehin olmamalı
-
Zorunlu trafik sigortası süresi geçerli olmalı
İpucu: Noter satış bedelini araç değerleme sonuçlarına göre belirlemek, taraflar için adil bir işlem olur.
3. Ödeme Yöntemleri ve Güvenlik
Satış işlemlerinde ödeme şekli büyük önem taşır. 2025 itibarıyla dijital ödemeler yaygınlaşmıştır.
Güvenli Ödeme Yöntemleri:
-
Noter üzerinden yapılan Takasbank sistemiyle eş zamanlı ödeme
-
IBAN üzerinden banka transferi (EFT)
-
Satış sonrası nakit ödeme (risklidir)
Uyarı: Elden yapılan ödemelerde mutlaka yazılı belge alın ve mümkünse tanık bulundurun.
4. Ruhsat ve Plaka İşlemleri
Satış işlemi tamamlandıktan sonra:
-
Ruhsat yeni sahibin adına düzenlenir
-
Şehir değişikliği yoksa plaka değişimi gerekmez
-
Şehir değişikliği varsa plaka değişimi yeni ilde yapılır
Not: 2025 itibarıyla e-Devlet üzerinden ruhsat takibi ve yeni ruhsat başvuru süreçleri dijital olarak yapılabilmektedir.
5. Trafik Sigortası ve Kasko Süreci
Araç alındıktan sonra yeni sahibi;
-
En geç 15 gün içinde yeni zorunlu trafik sigortası yaptırmak zorundadır
-
İsteğe bağlı olarak kasko sigortası da yapılabilir
İpucu: Araç değerleme sonuçları kasko fiyatlarının belirlenmesinde önemli rol oynar. Bu yüzden kasko yaptırmadan önce doğru araç değerlemesi yapılmalıdır.
6. Ekspertiz Raporu Zorunluluğu
2020’den itibaren uygulamada olan ve 2025’te güncellenen yasa gereği;
-
8 yaşını geçmeyen ve 160.000 km altında olan ikinci el araçlarda ekspertiz raporu zorunludur.
-
Rapor satıştan en fazla 3 gün önce alınmış olmalıdır
Ekspertiz Raporu Neleri İçerir?
-
Kaporta boya durumu
-
Motor performansı
-
Şasi ve yürüyen aksam
-
Elektrik donanım kontrolü
7. Vergi ve Harçlar
Araç alım-satım sürecinde bazı harç ve vergiler ödenmektedir:
-
Noter satış harcı (2025 yılı ortalaması: 900-1.500 TL arası)
-
Trafik sigortası primi
-
Kasko bedeli (isteğe bağlı)
-
Plaka değişimi yapılırsa ek ücret alınır
Uyarı: Satıştan elde edilen gelir belirli sınırları aşarsa, gelir vergisine tabi olabilir. 2025 düzenlemelerinde bu sınır güncellenmiştir.
8. Aracın Devri Sonrası Yapılması Gerekenler
Satıcı İçin:
-
Banka bilgilerini kontrol et
-
Ruhsat ve sigorta iptali yap
-
HGS/OGS aboneliklerini kapat
-
e-Devlet üzerinden araç satışını teyit et
Alıcı İçin:
-
Ruhsat ve sigortayı kendi adına düzenle
-
Trafik cezaları, MTV ve diğer yükümlülükleri üstlen
-
Kasko teklifleri alarak aracını güvence altına al
Sonuç: Yasalara Uygun ve Güvenli Bir Satış İçin Bilinçli Hareket Edin
Otomobil alım-satımı, ciddi maddi değerlerin el değiştirdiği bir işlemdir. Bu nedenle yasal prosedürleri iyi bilmek, taraflar arasında güven oluşturur ve olası dolandırıcılık risklerini ortadan kaldırır. Aracınızı satmadan ya da satın almadan önce:
✅ Araç değerleme sistemlerini kullanın
✅ Ekspertiz raporunu ihmal etmeyin
✅ Noter işlemlerini resmi yollarla yapın
✅ Ödeme ve teslim süreçlerinde yazılı belgelere dikkat edin
🚗 Aracınızın Gerçek Değerini Öğrenin!
Yasal satış sürecine geçmeden önce aracınızın 2025 yılına göre gerçek piyasa değerini öğrenin.
Hemen online araç değerleme sistemimize giriş yapın, güvenli satış için ilk adımı atın.
